انتقام بیگانه ها از آزادی افغانستان . استاد مسعود

دیریست که ما از استقلال حرف می زنیم و روز استقلال را به تجلیل می نشینیم؛ پایکوبی های می کنیم و سروده های انقلابی و مردمی سرایم ، جاده ها را رنگین می کنیم و از استقلال دم می زنیم در حالیکه بی خبر از آنکه از چیزی تجلیل به عمل می آورم که هرگز از دستش نداده ایم و با همیش بوده است .

تاریخ مردم ما نشان می دهد که افغانستان تا هنوز در دایره استعمار کهن نرفته است و هیج حاکمی در این کشور حاکم نبوده است مگر آنکه بیگانه ها با استفاده از شاهان خود فروخته شده خودما بر مردم ما نه بصورت مستقیم بل بصورت غیر مستقیم حکم رانده اند . و این حکم راندن ها از دید مردم چنان پنهان شده است که صد ها سال بعد نیز به پی نیافتده اند ، ولی اصل عمده آنست که افغانستان با وجود استقلال ، آزادی سیاسی را در زمان های مختلف از دست دادهاست . از اینرو من به این باور ام که استقلال را باید درون افغانستان و آزادی را باید در بیرون اینکشور مورد مطالعه قرار داد .

دلیل این امر در این است که ما در همه ادوار دارای رهبری ( ولوخاین) قوای مسلح استخبارات تشکیلات دولتی و ارکان دیگر دولت بوده ایم ؛ ولی درتعداد موارد ما حق ایجاد ارتباطات خارجی را از دست داده ایم که باید از دهلیز کشور خارجی مثلا انگلیس قایم می کردیم . لذا باید این روز یعنی اگست 1919 را باید روز آزادی افغانستان دانست و جشن آزادی را باید برپا داشت .

در این نبشته می خواهم تکیه براین اصل فکری خود کنم که علل سبب دولت امانی و نهصت جوانان افغان نه آزادی های که بدون در نظر داشت عینی ئ ذهنی کشور مانند یگانه علت بل حرکات دیگری بود که رقیب های منطقوی را واداشت تا در برابر این دولت نوپا با وچو اختلاف های بزرگ که بین هم داشتند بل شش سیاست بصورت کل و 13 عملکرد دولت امانی که استقلال اقتصادی و حرکت رشد و توسعه اقتصادی سریع را تضمین می کرد نهفته است . من این سیاست ها را می شمارم و شما ببینید که چه ها کردیم و چه هادیدم و از کدام طرف ضربه کاری را متقبل گردیدیم . باید خاطر نشان کنم که در شکست نهصت امانی و زمینه سازی انتقام بیگانه ها دو عامل عمده سرآغاز بود :

1 – اعلیحصرت امان الله مانند پیتر کبیر روسیه به سفر شش ماه دست زد تا چگونگی کار های اقتصادی – سیاسی را مطالعه کند و بعدا آنرا به کشور پیاده کند ، این سفر زمینه های کار استحباراتی رقیب های منطقوی و قدرت های بین المللی آنزمان روس و انگلیس را موقع داد تا نشانه های سقوط را در افغانستان ترسیم نمایند .

2- نهصت امانی و دولت جوانان افغان روی سیاست منطقوی خود مکث نکرد و روی آسیب شناسی به اشتباه راه پیمود و تکیه تنها بر مردم افغانستان کرد که اشتباه سیاسی بزرگی را مرتکب شد که تا سرحد خبط سیاسی می توان را به پیش برد . بعد از این حرکات اقتصادی سیاسی بعدی با رسک بلند که بازهم برداشت اشتباه آمیز از مردم و ندانستن ذهینت این مردم ، بزرگترین سیاست های که در تاریج گذشته هرگز نظیری نداشت نه تنها انکان تطبیق را نداد بل بصورت برعکس زمینه های تزلزل ایندولت مردمی را بوجود آورد. این سیاست ها را می شماریم :

الف : دولت امانی از سال 1921- 1928 میلادی دست به تضویب 7 اصولنامه ها کرد که هرکدام با وجود خوبترین حرکات اقتصادی یکی از سبب های سقوط را فراهم کرد .

1- اصولنامه مالیات که برای اولین بار در افغانستان شکل می گرفت در سال 1921 مطابق 1300 خورشیدی . در این اصول که اولین قانن مالیاتی افغانستان بشمار می رود اصل عمده مالیاتی یعنی همگانی بودن مطرح شد . پادشاه در اولین بیانیه خود در این مورد گفت : تمامی مرم افغانستان از من که پادشاه افغانستان هستم تا آخرین شخص مطابق قانون باید مالیه بپردازد . این امر باعث آن شده که روحانیون کشور که تا آنروز از مالیه معاف ولی درامد خوب نیز داشتند تحت مالیه قرار گیرند و منافع آنان به حطر مواجه شد . و از اینرو اولین خیزش از جانب ملا لنگ از ننگرهار با تحریک کردن کوچی های آغاز شد که به شدت سرکوب گردید ، این اولین شورش مردم به تحریک روحانیون با استفاده از ساده اندیدشیدن کوچی شکل گرفت .

2- اصولنامه مالیات برای اطراف شش کروهی کابل ، که با استفاده از مالیات مخصوص مراکز کشور ها جهان که در آن زمان مروج بود تصویب گردید .

3- اصولنامه حصول مالیات زمین های للمی در سال 1923 میلادی : این مالیات برای اولین بار در افغانستان تطبیق گردید و تمامی زمین های للمی که تا آنزمان تحت مالیه قرار داده نمی شد مورد مالیه گذاری قرار داده شد. در این عرصه نیز رسک خیزش های بوجود امد و آن برای اینکه اکثرا زمینداران بزرگ و فیودال بزرگ که دارنده هزاران جریب زمان بودند در پهلوی زمین های که ملکیت شخصی آنان بود هزاران جریب زمین دیگر را بصورت للمی که ملکیت عامه بود کشت و زرع می کردند که به گونه یی آنرا ملکیت خود تلقی می کردند و هیچ کس دیگر شهامت کشت کردن این زمین ها را نداشتند و ختا مردم این زمین ها را مانند زمین های زمینداران می پداشتند . اصولنامه مالیات بر زمین های للمی ضدیت این قشر یعین زمینداران را که خیلی ها قوی بودند برانگیخت و آماده گی ذهنی بر اندازی چنین اصل های شدند .

4- اصول مالیات بر مواشی 1927 میلادی که ضدیت کوچی ها را برانگیخت

5- اصولنامه فروختن زمین های دولتی 1924- 1925 که درحقیقت امر آغاز لیبرالیزم و اقتصاد مارکیت را پایه گذاشت .

6– اصولنامه مسولیت کارمندان زراعتی .

7 اصولنامه درباره انتقال اهالی به قطغن که بعد ها نسبت وارونه جلوه دادن آن دشواری های فراوان را بوجود آورد

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ب: گذار از اقتصاد طبیعی به اقتصاد پولی : در این زمان برای اولین بار در منطقه ما چنین کاری صورت گرفت

درحالیکه در کشور های همسایه هند سیستم پولی نقره یی – در ترکستان سیستم پولی روبل طلایی و در ایران سیستم پولی نقره و طلا بود .حالا ببینیم که چگونه این انتقال و گذار صورت گرفت :

در این زمان در فغانستان سکه های امانی که طلابود سکه های افغانی نقره و سکه عباسی و سناری که برنزی و مسی بود رواج داشت . دولت امانی با سیستم پولی کاغذی این سیستم پولی فلزی را از میان برداشت و چنین معیار را استوار کرد. …

یک امانی ……………………………………………………………. 6 کرام طلا خالص…………………………………………20 افغانی

نیم امانی …………………………………………………………..3 گرام طلا خالص …………………………………………..10 افغانی

یک سکه افغانی ………………………………………………..10 گرام نقره ……………………………………………………..100 پول

نیم سکه افغانی …………………………………………………………5 گرام نقره ……………………………………………………….50 پول

یک سناری ……………………………………………………………………………………………………………………………………………20 پیسه

یک سکه عباسی ……………………………………………………………………………………………………………………………………20 پیسه

به این صورت کاری دیگری که می توانست حرکت های ملی گری را انجام دهد و رشد سریع اقتصادی و توسعه را بوجود آورد به میان کشیده شد ………………………………………………………………………………………………………………………….

ج: خط آهن و راه ها : در این زمان برای اولین در کشور و حتا در مطقه خط آهن شهری پایه گذاری شد که آغاز یک حرکت ترانسپورت مدرن را پایه می گذاشت . این خط برای از پل باغ عمومی الی قصر دارلامان ادامه داشت که در منطقه کاملا بینظیر بود . در راه سازی نیز جاده سنگفرش کابل جلال آباد از راه لته بند به پایه اکمال رسید .

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

د : تحصیلات عالی و صحت : برای اولین بار در این زمان محصلین افغانستان به روسیه و المان و ترکیه برای تحصیلات عالی فرستاده شدند و بخصوص محصلین نظامی کشور بعد از تحصیلات در ترکیه اساس نظام مدرن قوت های نطامی را پایه گذاری کردند . در همین زمین باز شدن اولین شفاخانه در یکی از خانه های خویشاوندان شاه از حرف های نادر در آن زمان بود .

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

هه: افغانستان مرکز آزادایخواهی هند : در همین زمان است که مرکز آزادیخواهی هند در کابل باز می شود و شور آزاد از کابل تزریق می گرد . انگلیس در پی انتقام می شود .

.

و: رسانه ها : بعد از سال 1919 میلادی در کابل سراج النسوان برهبری ملکه ثریا زیور چاپ یافت و برای آزادی زنان کار گسترده را سازمان داد این اولین جریده برای زنان در منطقه بشمار می رود . این چریده با سراج الاخبار و سراج امانیه بصورت مخفی به ترکستان روسی برده می شدند و انگیزه های آزادی را تزریق می کردند ، این امر باعث نگرانی روس ها شد و سبب نزدیکی روس و انگلیس را با ایران برای از میان برداشتن نهضت را فراهم آورد .

……………………………………………………………………………………………………………………………………

نتیجه : حرکات بسیار قوی اقتصادی – سیاسی نهضت امانی با عث آن شد تا قدرت های منطقه و جهانی آنروز این نهضت را سد بزرگ در مقابل منافع ملی خود بدانند و با استفاده از اشتباهات دولت امانی که صورت گرفت در سقوط این نظام از طریق دهلیز مذهب و دین اقدام نمایند و نهضت امانی را بدست خود مردم سرکوب و عقب مانی 100 ساله را نتیجه 500 سال عقب ما را رقم زد به با رنگ زردی ما تصویر بکشند

منبابع : افغنستان در مسیر تاریخ – میر غلام محمد غبار – افغانستان در پنح قرن اخیر میر صدیق فرهنگ – افغانستان در نشیب و فراز اقتصادی پوهندوی سید مسعود – پول و کریدت پوهندوی پوهندوی سید مسعود – محاسبه مالیاتی افغانستان سید مسعود . پ. نظرگزرا بر تاریخ مالیاتی افغانستان پوهندوی سید مسعود- رویداد ها و برداشت ها پوهنوال سید مسعود .