One belt, one way road or Wakhan road, Lazord road, Trans-Afghan, which one Afghanistan is concerned with prioritizing professor Masoud, October 24, 2024 AD

1- دراین اواخر تصویر پیوستن افغانستان به بازار های منطقه و جهان زیاده از جانب کشور های منطقه مورد بحث است و بخصوص کشور چین در این مورد بیار فعال است درحالیکه قزاقستان وازبیکستان ترکمنستان نیز برای رسیدن به بازار های آسیای جنوبی در تلاش فراوان اند . در این نبشته در تلاش آن می شوم تا بصورت گزرا حرف های در این مورد به میان کشم و نشانی های در این مورد با درنطر داشت منافع ملی کشور صرف نظر از دشواری های سیاسی و اینکه کدامین قدرت سیاسی بر سر اقتدار اند به میان کشم .

2- برای مدخل در موضوع برایم لازم است تا بصورت شتابی چین را شناسایی کنم و ظرفیت های این کشور را با زبان ازقام که خود گویا ترین است بیان نمایم

3- شناسنامه چین :

• 1-مساحت ……………………………………………………………………………………………………………………..…9،6 ملیون کیلو متر مربع
• 2-نفوس ……………………………………………………………………………………………………………………………1،41 ملیارد
• 3-تولیدات ناخالص داخلی GDP ………………………………………………………………………………………. 17 تریلیون دالر
• 4-سهم تجارت بین المللی چین ……………………………………………………………………………………….15% کل دوران تجارت جهان
• 5-پول ملی ……………………………………………………………………………………………………………………..یوهان
• 6-ارزش پول ملی در برابر دالر ……………………………………………………………………………………..1$= 7 یوهان
• 7-درامد سرانه ………………………………………………………………………………………………………………….12500 دالر $
• 8-تشکیلات ……………………………………………………………………………………………………………………..33 ولایت
• 9-دو منطقه ویژه :.………………………………………………………………………………..
  • هانگ کانگ و ماکاهو
  • 9-1هانگ کانگ در صد سال به اجاره انگلیس قرار داشت که در سال 1997 به چین تعلق گرفت ولی با شرط اینکه تا سال 2049 تمامی قوانین حاکم که در چوکات نظام مارکیت عمل می کند قابل تغییر نبوده و قابل اجرا بوده و هیچ گونه مداخله دولت برای تغییر این قوانین صورت نمی گیرد .
  • اماکاهو نیز یکی از مناطق ویژه در کشور چین است که تخت حاکمیت پرتگال قرار داشت و در سال 1999 میلادی به چین باز گشت ولی این منطقه نیز مانند هانگ کانگ تا سال 2049 در چوکات قوانین بازار عمل کرده و نباید تغیری در آن وارد شود . این دو منطقه تا هنوز یکی از مراکز تولیدی و دموکراسی به سطح دنیا بوده و تولیدات بزرگ را به خود اختصاص داده اند .
  • 10- جین داری پنج منطقه ازاد است که از آن جمله :
  • 10-1 تبت : این منطقه در جنوب جین قرار گرفته و مرکز بودایی های چینی بشمار می رود و یکی از نقاط است که آزادیخواهی در آن موجب نگرانی های بزرگ چین شده است . هند که جنوب تبت قرار دارد این جنبش را سالهاست حمایه میکند ولی در این اواخر با نزدیک شدن جین وهند و کاهش حمایه چین از چپ گرایان متمایل به چین ایالت اریانا هندوستان از جانب چین بروشنی دیده می شود که هند نیز جدایی طلبان تبتی را انقدر ها مورد حمایه قرار نمی دهد
  • 10-2 ایالت سینکاینگ : این ایالت در همجواری افغانستان قرار داشته و مردمان تاجیک قرقز و قزاق ها در آنجا زندگی دارند . ولی این ساحه جنبش آزادیخواهی ندارند و مردمان آرام اند اکثریت از مردمان این ایالت مسلمان اند .

11- جاده یک راه یک کمر بند BRI از چین آغاز شده 140 کشور را به می پیوند می دهد این جاده که از سال 2013 مطرح شده می تواند یک حادثه قرن به شمار آید . طول این جاده بر اساس محاسبات اولیه بیشتر از 80000 کیلومتر مربع بوده و از شمال افغانستان از بالا دریا میگذرد . برای افغانستان این خط یک فرصت بشمار می رود ولی اولویت به نطر من در جاده های دیگر متصور است برای اینکه این خط در اختیار ما نبوده و امکانات سیاست های تبعصی مانند سیاست های کشور های همسایه در برابر دور از امکان نیست .

12 – جاده واخان : 60 کیلو متر طول داشته و چین را با افغانستان و ایران و اسیای میانه و جاده لاجورد و ترانس افغان وصل می کند . سرمایه گذاری روی این جاده بصرت جدی می تواند موقعیت افغانستان را درمنطقه تثبیت کند .این جاده در اختیار افغانستان بوده و هیج گونه خطری در آن متصور نیست .

13 راه لاجورد : این جاده تا 2000 کبلومتر طول داشته و از افغانستان آغاز با گذشتن از ترکمنسان آذربیجان و گرجستان به ترکیه رسیده و از آنجاز از طریق مدیترانه وارد اروپا می شود . این جاده می تواند از طریق قزاقستان نیز می تواند به روسیه و از آن طریق به اروپا بیاید . جاده لاجورد مانند جاده ابریشم یک جاده تاریخی بوده و خطر و ریسک آن برای افغانستان بسیار کم می باشد .

14- حط آهن ترانس افغان که توسط قزاق ها ترکمین ها ساخته می شود می تواند فرصت های بزرگ منطقوی را برای کشور ما بوجود آورد .این خط به درازای 573 کیلومتر در داخل افغانستان از طریق ترکمینستان و قزاقستان می آید که با استفاده از موقعیت جیو استراتیژیک افغانستان آسیای میانه و شرق اروپا را وصل می کند . در این مورد افغانستان برای این چاده استراتیژیک بوده و کشور ما دارای امتیاز های معین بوده می تواند .

15- درجه های ریسک برای افغانستان در جاده های یاد شده :

• BRI این جاده با وجود بزرگترین فرصت ترانسپورتی و مواصلاتی برای افغانستان دارای رسک بیشتر است و فکر می کنم بهتر است با وصل شدن با این جاده باید فشار را بالای جاده های دیگر که در اختیار داریم معطوف داریم برای اینکه قبول ریسک در وضعیت سیاسی و ااقتصادی فعلی برای افغانستان مقدور نیست .
• چاده لاجورد : این جاده از دورن افغانستان سرچشمه گرفته و اساس جاده افغانستان شمرده میشود ریسک این جاده کم بوده و ما را به آسانی به بحیره کسپین وصل کرده و به ترکیه می برد .
• خط ترانس افغان هم یک منطقوی است با وجودیکه تجارب تلخ را افغانستان از همسایه ها در این مورد دارد ولی چون منطقوی بوده و افغانستان جز مهم و اساسی آن است لذا افغانستان در تصامیم بسیار مهم بوده و خطر در این مورد حداقلی شمرده می شود .
• جاده واخان را بیشتر توصیه می کنم لطفا در این مورد کار کنید ورنه موقعیت استراتیژیک واخان یا از بین می رود و یا قسمت آن را کشور دیگر خواهد گرفت و سهیم خواهد شد . واخان برای ما برای بدخشان و ایجاد بزرگترین درامد توریستی مطرح است . حالا قرار یکه دیده شده تاجیکستان نیز در این زمینه پا پیش گذاشته است و این همان پیشبیی های گدشته ما بود که همه همسایه ها تا زمان های زیاد منتظر نخواهند ماند در صورتیکه ما نجنبیم آنان راه را تغییر خواهند داد . فکر می کنم بهترین جاده که می تواند شرق میانه را به چین و چین را به آسیای مرکزی و شرق اروپا وصل کند همین است و جاده واخان می تواند در ولایت هرات با جاده لاجورد و صل گردد . ما می توانیم با حالات که در منطقه ایجاد گردیده استفاده بزرگ بر داریم .

یک کمر بند یک را ………………………………...80000 کیلومتر بر اساس سنجش های اولیه چین محور
جاده لاجورد 2000 کیلومتر افغانستان محور
جاده واخان 60 کیلومتر تا 1000 کیلومتر داخل کشور افغانستان محور ترانس افغان 573 کیلومتر ترکمین و قزاق محور با پایه افغانستان

با تجارب که داریم نباید از دید ترانسپورت و جاده اشتباهات گذشته را تکرار کرد در حالیکه امکانات جاده های بزرگ را داریم باید برای تقویه و بکار اندازی وسایل خودمان تلاش بورزیم در حالیکه هیجگاهی نباید امکان بزرگ یک کمر بند یک راه را فراموش کرد .

اولویت ها باید اولتر به جاده های لاجورد ، واخان و ترانس افغان داد برای اینکه این جاده ها یا در اختیار ما اند و یا ما تاثیر بزرگ بر آن ها داریم و ریسک در این جاده ها کمتر است ، تجارب همسایه را باید در نظر گرفت و از آن آموخت.